با همکاری و مشارکت پژوهشگاه مطالعات تقریبی و مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) و انجمن علمی ادیان و مذاهب حوزه و دانشگاه ادیان و مذاهب نشست علمی نقد کتاب” بُهره” نوشته حجت‌الاسلام سید جلال میرآقایی از آثار و منشورات پژوهشگاه مطالعات تقریبی در تاریخ شنبه ۲۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ ساعت ۱۰ الی ۱۲ ظهر در سالن جلسات مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام برگزار گردید. ناقدان این جلسه آقایان حجج‌اسلام دکتر مهدی فرمانیان و دکتر هادی درویشی بودند.
در این نشست ابتدا نویسنده کتاب، جناب حجت‌الاسلام میرآقایی به توصیف و معرفی کتاب پرداخت. وی گفت: انگیزه من از نوشتن این کتاب ارتباطاتی بود که در زمان اشتغال بنده در مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تحت عنوان معاونت بین‌الملل با اسماعیلیه و بُهره‌ها در کنار سایر مسلمانان جهان داشتم. ازآنجایی‌که این گروه ارتباط بسیار محدودی با سایر مسلمانان دارند و شناختی از اعتقادات و باورها و فقه ایشان در دست نبود بر این شدم تا پژوهشی در مورد آنان انجام دهم تا روابط حسنه‌ای بین ایشان و سایر مسلمانان ایجاد شود. ذیل این پژوهش به کشورهای مختلفی مانند: هند، کنیا، مصر، مکه و پاکستان سفر کردم و باتوجه‌به برخورد امنیتی ایشان نسبت به نشر اعتقادات و مذهبشان به‌سختی توانستم اطلاعات لازم را به دست آورم. اما با ارتباط خوبی که بین ما ایجاد شد کامل‌ترین اطلاعات لازم را در اختیار بنده قرار دادند و طی آن گام‌های خوبی برای ارتباط بهره‌ها با شیعه اثنی‌عشری برداشته شد. کتاب موجود خروجی این اطلاعات است که به چاپ رسیده است.
در ادامه جلسه جناب حجت‌الاسلام درویشی ضمن تمجید از کتاب و نویسنده آن گفتند: در میان کتاب‌هایی که به زبان فارسی در مورد اسماعیلیه و بهره نگاشته شده مانند این کتاب از حیث جامع‌ومانع بودن ندیدم و از این بابت به نویسنده این کتاب تبریک عرض می‌کنم. نکتۀ قابل‌عرض این است که نباید اسماعیله مستعلویه و متعبد به فقه مأخوذ از صادقین علیهماالسلام را با بُهره‌ها بشناسیم بااین‌حال باتوجه‌به نگاه تأویل‌گرایی و گزارش خوبی که این کتاب از مسائل اعتقادی بهره‌ها داده‌اند، گسترش ارتباط با آنها سزاوار است. اما در کتاب علاوه بر گزارش‌ها کلی باید در سطح عمیق، دقیق، جزئی‌تر و مستند به اعتقادات ایشان ورود می‌شد.
پس از بیانات آقای درویشی آقای فرمانیان ابتدا اختصاری از تاریخ پیدایش بهره‌ها و سپس به شکل کلی اعتقادات بهره‌ها و برخی از فروعات فقهیه آنها را بیان کردند. در ادامه نسبت به کتاب گفتند: این کتاب جای تعریف و تمجید دارد. باتوجه‌به اشرافی که نسبت به موضوع فرق و مذاهب و به‌ویژه اسماعیلیه و بهره دارم هیچ اشکال کلی و محتوایی اساسی به کتاب وارد ندیدم. موضوع کتاب که بسیار کاربردی است. شیوه ایشان برای تهیه محتوا و تحقیق بسیار ارزشمند بوده به این سبک که میدانی بوده و به منابع اسماعیلیه و بهره توجه داشته و برداشت‌های خودش را با بهره‌ها به مشارکت گذاشته و از ایشان تقریر گرفته است. به زوایای مختلف بحث مانند تاریخ، عقاید، آداب‌ورسوم و فقه پرداخته. فهرست‌های خوبی مثل فهرست مطالب، اسامی و اماکن دارد. این اثر کار قابل‌قبولی است بااین‌حال به‌زعم بنده نقدهای جزئی شکلی به آن وارد است.
پس از بیانات ناقدین، نویسنده کتاب ضمن تشکر از نقدها و ارزشمند دانستن آنها برخی از موارد را پاسخ دادند.
ارسال نظر