وب سایت رسمی مجمع جهانى تقريب مذاهب اسلامى

نقد و بررسی پدیده تکفیر با تکیه بر دیدگاه اهل سنّت

نویسنده(گان): مجیدی مویدی، حبیب حاتمی کنکبود، علی اصغر بنی حسن

چکیده:

امروزه یکی از معزلات جهان اسلام که باعث شده است بحث بیداری اسلامی نیز به چالش کشیده شود، رشد و توسعه پدیده‌ای مخرّب به‌نام تکفیر است. و برای این‌که این مشکل جهان اسلام رفع گردد، لازم است هم در زمینه مباحث تئوری و هم در زمینه برخورد تدافعی تلاشی متّحدانه انجام گیرد. البته پوشیده نیست که مبنا و اصل کار ایجاد روشنگری و نقد و بررسی این پدیده از مناظر مختلفی چون مبانی فقهی، عقائد و کلام، تکفیر از نگاه قرآن و سنّت، و ... می‌باشد.

در این مقاله سعی شده که با رویکردی کلامی و به‌ویژه با تکیه بر دیدگاه اهل سنّت به بررسی پدیده تکفیر پرداخته شود و با توجّه به‌وجود دیدگاه‌های مشترک در اصول و مبانی اوّلیه در بین تمامی فرق اسلامی روشن شود که پدیده تکفیر چه جایگاه، آثار و پیامدهایی را بر جهان اسلام داشته و در این راستا نیز به‌مسائلی چون معیار کفر و ایمان، راه‌های مقابله با آن، وجه تمایز تکفیر در صدر اسلام با عصر کنونی، حرمت استیلای استعمار،... پرداخته شده است. و از جمله نتایج این بررسی این بوده است که؛ اوّلاً یک دلیل اصلی رشد و توسعه این انحراف در درون جهان اسلام ناشی از جهل عمومی به آموزه های اسلام است، ثانیاً این انحراف منشأ پذیرش استیلای استعمار برونی بر جهان اسلام بوده و به‌طور کلی، پدیده تکفیر مولود انحراف درون و استعمار برون می‌باشد که ثمره‌ای غیر از تضعیف جهان اسلام و به تخریب و انحطاط کشاندن آن و ایجاد چالش بر بیداری اسلامی در عصر کنونی را نخواهد داشت.