کشور آذربایجان دومین کشور شیعی جهان اسلام است که در مرزهای شمالی جمهوری اسلامی ایران قرار داشته و قرابتهای مهم فرهنگی، دینی و تاریخی با ایران دارد.
جمهوری آذربایجان بعد از استقلال از شوروی همانند سایر جمهوریهای این کشور در صدد بازگشت به هویت خود و بهدستآوردن هویتی مستقل از دوران شوری بوده و این امر چندین سال است که ادامه دارد.
جمهوری آذربایجان در جنوب رشتهکوههای قفقاز و در گذرگاه اروپا و آسیای جنوب غربی و شمال رودخانه ارس در مجاورت دریای خزر واقع شده است.
کشورهای مجاور جمهوری آذربایجان عبارتاند از: ایران، ارمنستان، ترکیه، گرجستان، روسیه و کشورهای دیگر کناره دریای خزر، ترکمنستان و قزاقستان.
جمهوری آذربایجان شامل منطقه خودمختار نخجوان است که در غرب ارمنستان، شمال غرب ایران و شرق ترکیه قرار دارد.
جمهوری آذربایجان از نظر ژئوپلیتیکی مهمترین کشور قفقاز جنوبی است، این کشور مسلمان بهرغم هفتاد سال سلطه نظام الحادی کمونیسم شوروی، دین اسلام را بهعنوان مهمترین عنصر هویتی خویش حفظ کرده است؛ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال آذربایجان، شرایطی برای تبدیل اندیشه اسلامگرایی به جریان سیاسی اسلامگرا فراهم شد.
دین اسلام محوریترین عنصر هویتی ملت آذربایجان است؛ با اینکه آذربایجانیها هفتاد سال در حاکمیت الحادی روسها با رویههای مختلفِ همانندسازی مواجه شدند، همواره بر مسلمان بودن خویش تأکید داشته و دستکم در رفتارهای اجتماعی پایبندی خویش را نشان دادهاند.