[معرفی اجمالی]
آیت‌الله‌العظمی سید حسین بروجردی از مراجع بزرگ شیعه در دوران معاصر بوده‌اند که نقش مهمی در تطور حوزه علمیه قم ایفا کرد. او در نجف اشرف از شاگردان آیات عظام آخوند خراسانی، سید محمدکاظم یزدی، مرتضی طالقانی و آقا شریعت اصفهانی بود و علاوه بر آن‌ها در حوزه علمیه اصفهان از محضر آیات عظام سید محمدباقر درهای، حکیم قشقائی و حکیم کاشانی بهره برد.
[عقیده: کتابنا واحد]
در دوران آیت‌الله بروجردی، حرکت تقریب مذاهب اسلامی رشد چشمگیری یافت و محور این حرکت بر پایة قرآن بود. محمد واعظ زاده خراسانی می‌نویسد:
«هر کس از کیفیت نزول قرآن و حفظ آن خبر داشته باشد حتی احتمال تحریف در آن را نمی‌دهد و خواهد دانست که امکان تحریف وجود نداشته است. به مجردی که آیه‌ای یا سوره‌ای نازل می‌گردید و رسول اکرم آن را بر مردم تلاوت می‌فرمود صدها نفر آن را از برمی‌کردند و مرتباً آن را تکرار نموده و هرروز و شب تلاوت می‌کردند، به‌طوری‌که اگر در محیط اسلامی مدینه و جاهای دیگر، کسی یک کلمه را زیرورو می‌کرد، همه او را تخطئه می‌کردند، نظیر شعر یا قصیده معروفی که اگر کسی آن را به‌غلط بخواند مردم بخصوص ادیبان، خطای او را می‌گیرند. روایات تحریفیه، سه‌چهارم آن‌ها را یک نفر بنام احمد بن محمد سیاری، اوایل قرن سوم، جعل کرده است». (واعظ زاده خراسانی، 1379: 365)
دکتر محمود مهدوی دامغانی که محضر درس او را درک کرده است، می‌نویسد:
«در تأیید عرایض خود مبنی بر عدم اعتقاد شیعیان به تحریف قرآن، ازلحاظ کم شدن آیات، ناچارم به یکی دو مأخذ بسیار ارزندة دیگر که پس از تنظیم دائرة‌المعارف اسلامی و ترجمه آن فراهم آمده است، اشاره‌کنم. مرحوم آیت‌الله بروجردی زعیم شیعیان جهان در سال‌های 1370 تا 1380 قمری به کار تحقیق درباره مسئله تحریف و بررسی روایات آن مشغول بود. سرانجام در کمال استدلال و قوّتِ بیان، اظهار فرمود که روایات آحاد تحریف نه‌تنها قابل‌اعتماد نیست بلکه ازاین‌جهت که تنظیم‌کنندگان آن غیرمسلمان بوده‌اند، به‌طورکلی ازنظر شیعیان مطرود است.» (مهدوی دامغانی، 30 خرداد 1354: 46) یکی از شاگردان او به نام آیت‌الله محمدی هیدجی (1344- 1421 ه.ق) دیدگاه آن مرحوم را در خصوص صیانت قرآن از تحریف در کتاب «الحجة علی فصل الخطاب فی ابطال القول بتحریف الکتاب» را نوشته و منتشر کرده است. (نک: محمدى هيدجى، عبدالرحمن) آیت‌الله‌العظمی بروجردی همانند استادان بزرگش معتقد به صیانت قرآن از تحریف بود. او حتی روایات تدوین قرآن به دست علی ابن ابی‌طالب نمی‌پذیرفت و رد می‌کرد. ازنظر او قرآن در زمان خود پیامبر اکرم (ص) تدوین‌شده است و اصولاً نمی‌توان پذیرفت که پیامبر در این زمینه سکوت کرده باشد.
علامه رضوی کشمیری به نقل از آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در کتاب البرهان علی عدم تحریف القرآن می‌نویسد:
«نقل العلامة الشیخ لطف‌الله الصافی عن أستاذه آیة الله الحاج آقا حسین البروجردی وقال:فإنه أفاد فی بعض أبحاثه فی الأصول، کما کتبنا عنه فی تقریرات بحثه بطلان القول بالتحریف، و قداسة القرآن عن وقوع الزیادة فیه، و أن الضرورة قائمة علی خلافه، و ضعف أخبار النقیضة غایة فی الضعف سنداً، و دلالة وقال: و إن بعض هذه الروایات تشتمل علی ما یخالف القطع، والضرورة، و ما یخالف مصلحة النبوة؛ و قال فی آخر کلامه الشریف: ثم العجب کل العجب من قوم یزعمون أن الأخبار محفوظة فی الألسن، والکتب فی مدّة تزید علی ألف و ثلاثمائة سنةٰ وإنّه لو حدث فیها نقص لظهر، و مع ذلک یحتملون تطرق النقیصة إلی القرآن المجید.» (رضوی کشمیری، 1426: 250-251)
منابع
واعظ زاده خراسانی (1379 ه.ش) زندگی آیت‌الله‌العظمی بروجردی، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
عبدالرحمن محمدی هیدجی (1363 ه.ش) الحجة علی فصل الخطاب فی ابطال القول بتحریف الکتاب، قم، المطبعة العلمیة: 156 ص
محمود مهدوی دامغانی، (مقاله) نظری به چند مقاله از دایرة‌المعارف اسلام، مجله نگین، 30 خرداد 1354 - شماره 121، ص 19 - 21 و 46 – 50.
رضوی کشمیری، (1426ه.ق) البرهان علی عدم تحریف القرآن، بیروت، الامیرة للطباعة والنشر و التوزیع.