وحدت اسلامي و بازتاب آن در اشعار شاعران معاصر افغانستان

دکتر منوچهر دانش­پژوهان[1]

علی محمد همدرد[2]

چکیده:

مسئلۀ مهم و ارزشمندی که در قرآن کریم و سخنان ائمۀ معصومین (ع) به آن توجه و سفارش زیاد شده است، وحدت و برادری میان مسلمانان است. سخنان بزرگان دین و مصلحان خیراندیش این آیین هم دربارۀ وحدت و هم‌بستگی مسلمانان زیاد است که مسلمانان را به وحدت و برادری فراخوانده است.

پژوهش حاضر سعی دارد که مضامین وحدت اسلامی را در اشعار شاعران معاصر افغانستان بررسی کند. ازجملۀ این شاعران که به مسئلۀ وحدت اسلامی توجه خاص داشته­اند، (سید اسماعیل بلخی و خلیل­الله خلیلی ) هستند. این شاعران، با اشاره به اهداف و برنامه‌های استعمارگران، مردم را نسبت به تلاش آن‌ها برای ایجاد اختلاف بین مسلمانان بیدار نموده و با سروده‌های خود دربارۀ وحدت اسلامی سعی نموده‌اند مسلمانان را به وحدت و برادری دعوت نمایند.

پس از گردآوری داده­ها با روش سندپژوهی و کتابخانهای، دادههای گردآوری­شده با روش استدال استقرایی، تجزیه و تحلیل شدند و این نتیجه به دست آمد: مهمترین مضامین شعر آن­ها دربارۀ وحدت اسلامی، توحیدمحوری، توجه به قرآن و مبانی اسلامی، وحدت اسلامی، آرمان فلسطین، پرهیز از تفرقه و اختلاف، کنارگذاشتن قومیت و زبان و مقاومت به‌عنوان اصول وحدت‌آفرین است. این شاعران، با تأکید بر مشترکات، وحدت مسلمانان را مهم‌ترین عامل پیروزی در برابر استبداد و استعمار قلمداد کردهاند.

کلید واژه ها: وحدت اسلامی، افغانستان، شاعران معاصر، بلخی، خلیلی، فلسطین.

[1]- استادیار دانشگاه فارابی و استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین­المللی اهل­بیت(ع) تهران.

[2]- دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین­المللی اهل‫بیت(ع) تهران