[ 14 ] واجبار ودر شرائطي كه بحث وگفتگو فائده أي نداشت انجام گرفته بود، اما در صورتيكه امام قيام مى كرد، معاويه مى توانست امام را پيمان شكن قلمداد كند، با اينكه خود معاويه آن را نقض كرده ومحترم نشمرده بود، اما در هر حال معاهده صلح دستاويز معاويه در برابر قيام احتمالي آن حضرت بود. ضمن آنكه همچنانكه دانستيم جامعه زمان آن حضرت، به سلامت وعافيت خو كرده بود، وآن را به جنگ ترجيح مى داد. مبارزات آن حضرت در زمان معاويه موانعي كه برشمرديم باعث سكوت آن حضرت در برابر خودكامگيهاى معاويه نمى شد، بلكه تا آنجا كه در توان داشت در برابر حكومت أو به مبارزه برمى خاست. يكى از مهمترين مسائلي كه مطرح گرديد مخالفت با ولا يتعهدى يزيد بود، معاويه بدنبال فعاليتهايش براى بيعت گرفتن براى يزيد، سفري به مدينه كرد تا از بزرگان آن شهر بيعت گيرد، أو در برابر امام وعبد الله بن عباس سخنانى ايراد كرد وكوشش نمود ولا يتعهدى يزيد را مطرح نمايد، امام در پاسخ ضمن سخنان خود فرمود: "... آنچه درباره كمالات يزيد ولياقت وى براى اداره امور امت ________________________________________ = خود تا آنجا بود كه از امام باقر (عليه السلام) نقل است كه فرمودند: امام حسين (عليه السلام) بمنظور احترام برادرش هرگز در برابر أو سخن نمى گفت (مناقب آل ابى طالب 2: 143). (*) ________________________________________